الف: پادشاهان صفوی و مدفن آنها
1- شاه اسماعیل اول: شاه اسماعیل اول که
در واقع موسس سلسله صفویه است، در روز سه شنبه 25 ماه رجب از سال 892
متولد شد و در محرم 905 ادعای پادشاهی کرد و در سال 906 بر تخت نشست. او طی
سفری که در سال 930 به منطقه «شکی» کرده بود، در مراجعت در سراب مریض شد و
طبیبان مرض او را حصبه تشخیص دادند و به همان بیماری در روز دوشنبه 19 ماه
رجب 930 در همان جا فوت کرد و نعش او را به اردبیل آوردند و در جوار جدش
شیخ صفی الدین به خاک سپردند و قبر او فعلاً در آنجاست. مدت عمر این
فرمانروا 38 سال (شش روز کم) و مدت پادشاهی اش 24 سال بود.
2- شاه
طهماسب اول صفوی: شاه طهماسب که پسر بزرگ شاه اسماعیل است، در صبح چهارشنبه
24 رجب 919 متولد شد و در صبح روز دوشنبه 19 رجب 930 به جای پدر به سلطنت
رسید و بعد از 53 سال و شش ماه و 26 روز سلطنت در سه شنبه 15 صفر سال 984
در قزوین پس از مدتی بیماری درگذشت. سن او در زمان مرگ 64 سال و یک ماه و
بیست و پنج روز بود. جنازه پادشاه را در مزار شاهزاده حسین قزوینی به امانت
گذاشتند و طبق نوشته تاریخ عالم آرای عباسی، سپس نعش را در ضریح حضرت
رضا(ع) به خاک سپردند تا آنکه در سال 1005 هجری قمری یعنی سال دهم سلطنت
شاه عباس اول، عبدالمومن ازبک بر مشهد استیلایافت و قبرهای کلیه شاهزادگان
صفوی را که در آنجا بود، شکافته و استخوان های آنها را بیرون آورد و می
خواست به بخارا ببرد. ولی انباردار ویژه شاه عباس که در مشهد بود، خان ازبک
را فریب داد و گفت اگر استخوان های شاه طهماسب را به عوامل شاه عباس در
طبس ببری انعام زیادی خواهی گرفت و او نیز چنین کرد و استخوان های شاه
طهماسب را به اصفهان حمل کردند و پس از آنکه در امامزاده ای به امانت
گذاشتند، به عتبات عالیات فرستادند و در محلی نهانی به خاک سپردند.
3-
شاه اسماعیل دوم: این پادشاه که 43 سال بیشتر عمر نکرد، یک سال و سه ماه و
نوزده روز سلطنت کرد و در شب یکشنبه 13 رمضان 985 در منزل یکی از نزدیکانش
مسموم شد و جان به جان آفرین تسلیم کرد و او را در محلی غیرمشخص دفن
کردند.
4- سلطان محمد خدابنده: این پادشاه که در شب سه شنبه 29
جمادی الاول از سال 938 تولد یافته بود، بزرگ ترین فرزند شاه طهماسب اول
بود و در 15 رمضان 985 در شیراز به سلطنت رسید و در دوم شوال به قزوین رسید
و لقب خدابنده را برای خود انتخاب کرد.
سلطان محمد خدابنده را در ذی
حجه 996، پسرش عباس میرزا (شاه عباس اول) از سلطنت خلع کرد و خود به نام
شاه عباس، پادشاه شد و سلطان محمد خدابنده در قصر سلطنتی قزوین تحت نظر بود
تا آنکه در سال 1004 در همان جا به مرض اسهال مرد و او را در مزار
امامزاده شاهزاده حسین قزوینی به خاک سپردند. صاحب تاریخ عالم آرا می نویسد
که بعد از مدتی نعش او را به عتبات عالیات بردند اما ظاهراً امروز در
عتبات از این قبر اثری نیست.
5- شاه عباس اول: شاه عباس اول پسر
سلطان محمد خدابنده در شب شنبه اول رمضان سال 978 در هرات متولد شد و در ذی
حجه 996 به جای پدر نشست و در صبح پنجشنبه 24 جمادی الاول 1038 در اشرف
مازندران (بهشهر امروزی) جان سپرد در حالی که 59 سال و هشت ماه و 22 روز
عمر داشت و 42 سال سلطنت کرده بود. نعش شاه عباس را از اشرف به کاشان
آوردند و در محله پشت مشهد کاشان بیرون این شهر در امامزاده ای به نام حبیب
بن موسی به امانت گذاشتند تا بعد به یکی از اماکن متبرکه منتقل کنند. اما
واقعاً نعش شاه عباس به یکی از این مکان ها منتقل شده یا در همان محله پشت
مشهد کاشان باقی است، کسی درست نمی داند. به روایتی او را محرمانه به قصد
بردن به عتبات به قم آوردند و در آنجا موقتاً به امانت گذاشتند و در همان
جا ماند. روایتی دیگر حاکی است که طبق وصیت خود شاه که می خواست قبرش مخفی
باشد، پس از فوتش سه تابوت ساختند؛ یکی را به اردبیل، یکی را به مشهد و
سومی را به نجف فرستادند و تنها در این سومی نعش شاه قرار داشت. امروز هیچ
کس نمی داند نعش بزرگ ترین پادشاهان صفوی چه شده و در کجا قرار دارد.
6-
شاه صفی: شاه صفی که پسر صفی میرزا و نوه شاه عباس اول است، در شب
چهارشنبه دهم محرم 1021 در نزدیکی نور مازندران متولد شده و در شب دوشنبه
29 جمادی الثانی 1038 به جای جد خود در اصفهان به تخت نشسته و پس از 31 سال
و یک ماه و دو روز عمر و 13 سال و هشت ماه و دو روز سلطنت سفاکانه در
تاریخ دوشنبه 12 صفر 1052 در کاشان مرد و نعش او را از آنجا به قم آورده و
در آنجا دفن کردند.
7- شاه عباس دوم: این پادشاه پسر شاه صفی است و
در 9سالگی در 15 صفر 1052 به جای پدر نشست و پس از 34 سال و 9 ماه و 15 روز
عمر و 25 سال و 15 روز سلطنت در شب 23 ربیع الاول سال 1077 در حوالی
دامغان درگذشت و نعش او را به قم بردند و در جنب پدرش شاه صفی به خاک
سپردند. بقعه او در شاه سلیمان است و در سال 1078 به اتمام رسیده است.
8-
شاه سلیمان: او پسر شاه عباس دوم است که در 20سالگی در ششم شعبان 1077
جلوس و 28 سال و کسری سلطنت کرده و در سال 1106 فوت کرد و نعش او را نیز به
مقبره سلاطین صفویه به قم بردند و در آنجا است.
9- شاه سلطان حسین:
او در سال 1106 به جای پدرش نشست و در روز جمعه 12 محرم 1135 در فرح آباد
تاج پادشاهی را به دست خود بر سر محمود افغان گذاشته و از سلطنت 29ساله به
اجبار دست کشید. شاه سلطان حسین در 1139 به دست اشرف افغان کشته شد و جسد
او را به قم بردند و در مقبره شاه سلیمان دفن کردند.
10- شاه طهماسب
دوم: او پسر بزرگ شاه سلطان حسین است که سمت ولیعهدی پدر را داشت و هنگام
محاصره اصفهان به دست افغان ها خود را به قزوین رساند و چون خبر کشته شدن
پدرش را به دست اشرف افغان شنید، در این شهر جلوس کرد و او از تاریخ اول
ماه ربیع الاول 1145 عنوان پادشاهی یافت. در این تاریخ نادر او را معزول
کرد و پسرش عباس میرزا را به نام و عنوان «شاه عباس سوم» پادشاه خواند و
شاه طهماسب را به حبس انداخت و محل زندان او شهر مشهد بود. در اوایل سال
1152 چون خبر کشته شدن نادر در هند به غلط در ایران شایع شد، رضا قلی میرزا
از بیم آنکه مبادا مردم به طرفداری از صفویه قیام کنند، به قتل شاه طهماسب
دوم که در آن روزها در سبزوار اقامت داشت، امر داد و او و دو پسرش شاه
عباس سوم و سلیمان میرزا به این ترتیب به قتل رسیدند. جسد شاه طهماسب دوم
را در مشهد مدفون ساختند و پس از مدتی نعش او را از مشهد به قم برده و در
جنب قبر پدر و جدش به خاک سپردند.
قبر پادشاهان افشاریه و زندیه
نادرشاه
افشار: که در 24 شوال 1148 در دشت مغان آذربایجان تاجگذاری کرده و با عزل
شاه عباس سوم خاندان صفوی را منقرض کرد، 11 سال و هفت ماه و 17 روز سلطنت
کرد و در شب یکشنبه 11 جمادی الثانی از سال 1160 در فتح آباد قوچان به دست
امرای خود به قتل رسید و در مقبره ای که خود آن پادشاه قبلاً برای خود در
مشهد ساخته بود، دفن شد.
عادل شاه :برادرزاده نادر و برادرش ابراهیم
شاه هر دو در مشهد مدفون هستند. شاهرخ میرزا در سال 1161 در مشهد به جای جد
خود نادر در مشهد سلطنت خود را آغاز کرد. شاهرخ همه جواهرات نادری را
تحویل آقامحمدخان نداد، به همین خاطر خان قاجار دستور داد سر او را خمیر
گرفته و سپس روی سرش سرب مذاب ریختند. او در حالی که 63 سال عمر بیشتر
نداشت، به مازندران فرستاده شد و در راه جان داد و محل قبر او معلوم نیست.
آخرین
پادشاه سلسله افشاریه نادرمیرزا پسر شاهرخ است که در مشهد مدتی سلطنت کرد
ولی فتحعلی شاه قاجار در 1218 بر او دست یافت و او را دستگیر و به تهران
فرستاد و در تهران به قتل رساند و از محل قبر او اطلاعی در دست نیست.
کریم
خان زند: که موسس سلسله زندیه بود، 30سال و هشت ماه و 12 روز سلطنت کرد و
در سیزدهم ماه صفر سال 1193 در شیراز فوت کرد و به واسطه نزاع زندیه بر سر
جانشینی او سه روز، جسد او بر زمین ماند تا آنکه زکی خان برادر مادری او پس
از قتل امرای زندیه جسد او را در شیراز به خاک سپرد. در سال 1206
آقامحمدخان چون نسبت به کریم خان کینه داشت، امر داد که استخوان های او را
از شیراز به تهران آوردند و در حالی دفن کردند که آقامحمدخان هر روز از روی
آن می گذشت و زمین را لگدکوب می کرد. بعدها که فتحعلی شاه به سلطنت رسید،
استخوان های کریم خان را از آنجا خارج کرد و به نجف فرستاد.
هیاهویی که
در اوایل سلطنت رضاشاه پهلوی برپا کردند که همان نقطه را شکافته و استخوان
ها را بیرون آورده اند، به کل بی اساس است و از جانب متملقین بی خبر به آن
دامن زده اند.
آخرین پادشاه زندیه لطفعلی خان است که آقامحمدخان او را
با شکنجه کشت و جسدش در امامزاده زید تهران در مرکز بازار تهران در جنب
مدرسه حافظ مدفون است.
قبر های پادشاهان قاجار
1-
آقامحمدخان: او در روز یکشنبه 27 محرم سال 1155 در استرآباد متولد شده
بود، پس از رسیدن به سلطنت در رمضان 1210 در تهران تاجگذاری کرد و در شب
شنبه 21 ذی حجه 1211 در قلعه شوش به دست فراشان خود به قتل رسید.
آقامحمدخان را ابتدا در قلعه شوش به خاک سپردند ولی پس از آنکه فتحعلی شاه
برادرزاده او به سلطنت رسید، نعش آقامحمدخان را از شوش به تهران آورد و به
دستور این پادشاه جسد آقامحمدخان را در 26 جمادی الاول 1212 به نجف اشرف
فرستادند و در مسجد پشت سر ضریح حضرت علی(ع) به فاصله هفت ذرع از مرقد امام
دفن کردند.
2 - فتحعلی شاه قاجار: او که به باباخان معروف است، در
روز عید رمضان 1212 به سلطنت رسید و در عصر پنجشنبه 19 جمادی الثانی سال
1250 در اصفهان فوت کرد. تولد فتحعلی شاه در سال 1185 واقع شد و سنش هنگام
مرگ 66 سال بود. مدت سلطنت او 38 سال و پنج ماه بود. نعش او را در قم در
بقعه ای که خود او ساخته بود، دفن کردند.
3- محمدشاه قاجار: او
فرزند عباس میرزا و نوه فتحعلی شاه بود که در شب یکشنبه هفتم رجب سال 1250
در تبریز جلوس کرد و در جمعه دوم رمضان به تهران رسید و پس از 14 سال و سه
ماه سلطنت در شب سه شنبه ششم شوال 1264 در قصر محمدیه (مغرب تجریش) فوت
کرد. نعش او را ابتدا از تجریش به باغ لاله زار آوردند و به امانت گذاشتند.
پس از آنکه ناصرالدین شاه به تهران آمد، به دستور میرزا تقی خان امیرکبیر
به قم فرستادند و در شب عید غدیر 1264 در آنجا به خاک سپردند.
4-
ناصرالدین شاه: او در شب ششم صفر سال 1247 متولد شد و در 14 شوال 1264 در
تبریز به جای پدرش جلوس کرد و پس از 49 سال و یک ماه و سه روز سلطنت در 66
سال و نه ماه عمر در روز جمعه 17 ذی القعده از سال 1313 در حرم حضرت
عبدالعظیم به دست میرزا رضا کرمانی به ضرب گلوله ترور شد و جنازه او پس از
انجام غسل در قصر گلستان به حرم حضرت عبدالعظیم برده شد و در آنجا نزدیک
یکی از زوجات محبوبه اش به خاک سپرده شد.
5- مظفرالدین شاه: او پس
از 10 سال سلطنت در تهران وفات یافت (19 ذی القعده 1324) و جنازه او را که
مدت ها در تکیه دولت تهران به امانت گذاشته بودند، به عتبات بردند.
محمدعلی شاه فرزند او نیز در عتبات دفن شد.
احمدشاه آخرین پادشاه قاجار در 26 رمضان 1348 وفات کرد و جسدش در عتبات مدفون شد.
